पोखरा, १९ मंसिर। बंगलादेश र भारतबीच हिन्दू अल्पसंख्यकप्रतिको व्यवहारका विषयमा विवाद चुलिँदै गएपछि सम्बन्ध थप बिग्रने संकेत देखिएको छ। बंगलादेशमा हिन्दू अल्पसंख्यकमाथि गरिएको कथित दुर्व्यवहारविरुद्ध दुवै देशमा प्रदर्शन र प्रतिप्रदर्शनले कूटनीतिक सम्बन्धमा तिक्तता बढाएको छ।
बिबिसीका अनुसार, बंगलादेशका पूर्वप्रधानमन्त्री शेख हसिना अगस्टमा जनआन्दोलनपछि देश छोडेर भारतमा शरण लिएको केही महिनापछि यो विवाद चर्किएको हो। पछिल्लो विवादको सुरुआत हिन्दू साधु चिन्मय कृष्ण दासलाई गरिएको पक्राउबाट भएको हो।
चिन्मय दासलाई अक्टोबरमा चटगाउँमा अल्पसंख्यक अधिकारको माग गर्दै प्रदर्शन गरेका बेला पक्राउ गरिएको थियो। उनलाई बंगलादेशको राष्ट्रिय झन्डाभन्दा माथि हिन्दू धर्मसँग सम्बन्धित केसरिया झन्डा फहराएको आरोपमा राजद्रोहसमेतका अभियोग लगाइएको छ। चटगाउँको अदालतले गत साता उनको धरौटीको माग अस्वीकार गरेपछि हिंसात्मक झडपहरू भएका थिए, जसमा एक मुस्लिम वकिलको मृत्यु भएको थियो।
भारतमा यस घटनाप्रति आक्रोशित हिन्दू संगठनहरूले विभिन्न प्रदर्शन गरे। तर स्थिति थप गम्भीर बनेको बिबिसीका अनुसार सोमवार, जब भारतको त्रिपुरास्थित बंगलादेशको कन्सुलेट भवनमा केही प्रदर्शनकारीले तोडफोड गरे।
भारतीय विदेश मन्त्रालयले घटनालाई “दुर्भाग्यपूर्ण” भन्दै कन्सुलेट भवनहरूको सुरक्षा थप कडा पार्ने आश्वासन दिएको छ। तर बंगलादेशले यो घटनालाई “घृणित” भन्दै भारतलाई विस्तृत छानबिन गर्न र यस्ता हिंसात्मक गतिविधि रोक्न माग गरेको छ।
बंगलादेशका अन्तरिम सरकारका विदेश मामिला सल्लाहकार तौहिद हुसैनले बिबिसीसँग भने, “हिन्दू अतिवादीहरूले कन्सुलेट भवनमा घुस्न खोज्नु र झन्डालाई अपमान गर्नु दुर्भाग्यपूर्ण र अस्वीकार्य छ। यसले हाम्रो अधिकारीहरूलाई डराएको छ।”
भारतको विपक्षी आवाजले भने बंगलादेशमा हिन्दू अल्पसंख्यकहरूलाई सुरक्षित बनाउन सरकारलाई सुझाव दिएका छन्। भारतीय पूर्वउच्चायुक्त पिनाक रञ्जन चक्रवर्तीले बिबिसीसँग भने, “बंगलादेशले पहिले आफ्ना अल्पसंख्यकको सुरक्षामा ध्यान दिनुपर्छ।”
बंगलादेशका इस्कनका अधिकारी हृषिकेश गौराङ्ग दासले बिबिसीसँग भनेका छन्, “अल्पसंख्यक समुदाय अहिले डरको स्थितिमा छ। तीनवटा इस्कन मन्दिरहरूमा सानातिना क्षति पुगेका छन्।”
बंगलादेशका सरकारी अधिकारी शफिकुल आलमले भने, “हामीले धार्मिक अल्पसंख्यक क्षेत्रका मन्दिर र बस्तीहरूको सुरक्षाका लागि अतिरिक्त सुरक्षा बल परिचालन गरेका छौँ।”
दुवै देशका प्रदर्शनहरूले साधारण मानिसमा पनि असर परेको छ। भारत प्रवेश गर्ने क्रममा पश्चिम बंगालको पेट्रापोल सीमा नाकामा प्रदर्शन देखेका मोहम्मद इनायतुल्लाहले बिबिसीसँग भने, “आफ्नो देशविरुद्ध नारा लगाइरहेको सुन्दा दुःख लाग्छ।”
विशेषज्ञहरूले भारत र बंगलादेशले यो तनावलाई थप बढ्न नदिन संयमता अपनाउनुपर्नेमा जोड दिएका छन्। यी दुई देशबीचको सांस्कृतिक, आर्थिक र राजनीतिक सम्बन्धको महत्त्वलाई दृष्टिगत गर्दै, यस्तो तनावले दुवै देशका जनतालाई घाटा पुर्याउने चेतावनी दिइएको छ।
