२५ मंसिर, काठमाडौं । काठमाडौंबाट स्वदेश फर्किनुअघि अमेरिकी सहायक विदेशमन्त्री डोनाल्ड लुले सोमबार साँझ नेपाली सञ्चारकर्मीसँग खुलस्त संवाद गर्दै प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले चीनसँग अघि बढाएको ‘बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ’ (बीआरआई) सहकार्य फ्रेमवर्क सम्झौताबारे आफ्ना धारणा राखेका छन्।
लुले बीआरआई सम्झौतामा पारदर्शिता अपनाइएको विश्वास व्यक्त गर्दै त्यसमा नेपालका हित, सम्प्रभुता र पारस्परिक सम्मानलाई केन्द्रमा राख्नुपर्ने संकेत गरेका थिए। “हामी स्वतन्त्र रूपमा गरिने निर्णयमा विश्वास गर्छौं, र बीआरआई फ्रेमवर्क सम्झौतामा के छ भन्ने कुरामा पारदर्शिता भएको विश्वास र अपेक्षा गर्छौं,” लुको भनाइ थियो।
लुले बीआरआई फ्रेमवर्कका आधिकारिक दस्तावेज नदेखेको भए पनि त्यसले नेपालको सार्वभौमसत्ता र पारस्परिक सहयोगलाई सम्मान गर्ने आधारमा बनेको हुनुपर्छ भन्ने अपेक्षा रहेको बताए। उनले एमसिसी सम्झौतामा अपनाइएको पारदर्शिताको प्रसंगलाई जोड्दै बीआरआई दस्तावेज पारदर्शी नभएको विषयमा कूटनीतिक शैलीमा प्रश्न उठाएका थिए।
“एमसिसी सम्झौतामा पारदर्शिता थियो, तर बीआरआई फ्रेमवर्कमा किन पारदर्शिता छैन?” लुको यो अप्रत्यक्ष टिप्पणी नेपाल–चीन बीचको पछिल्लो समझदारीप्रति अमेरिकी चासोको प्रतिबिम्ब हो।
नेपाल–चीन बढ्दो निकटतालाई कसरी हेर्ने भन्ने प्रश्नमा लुले नेपाल कुनै पनि देशको दबाबमा नपरी स्वतन्त्र निर्णय गर्न सक्नुपर्ने बताए। “नेपालले अमेरिका, भारत, चीन, टर्की, जापान, कोरिया, पाकिस्तान सबैसँग सन्तुलित सम्बन्ध राख्नुपर्छ। हामी नेपाललाई सबल राष्ट्रका रूपमा देख्न चाहन्छौं,” उनले भने।
नेपालस्थित अमेरिकी दूतावासले अघिल्लो साता गरेका सातवटा ट्वीट थ्रेड र बीआरआई सम्झौतापछि अमेरिकाले देखाएको चासोबीच लुको टिप्पणीलाई पनि हेर्नुपर्ने अमेरिकी कूटनीतिक सन्देशको निरन्तरता हो।
सहायक विदेशमन्त्री लुले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग प्रत्यक्ष भेटघाट गर्न सकेनन्। तर, प्रधानमन्त्रीका प्रमुख सल्लाहकार विष्णु रिमालसँग सोमबार भेटेर छलफल गरेका थिए। आइतबार कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ लाई भेटेका उनले सोमबार नै प्रधानमन्त्रीका विकास सल्लाहकार युवराज खतिवडा र अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलसँग पनि भेट गरेका थिए।
अघिल्लो साता नेपाल र चीनले संयुक्त वक्तव्यसहित विभिन्न समझदारीपत्रहरूमा हस्ताक्षर गर्दै बीआरआई फ्रेमवर्क सम्झौता टुंग्याएका थिए। चीनसँगको यो सम्झौताले नेपाल–अमेरिका सम्बन्धमा थप परिप्रेक्ष्य सिर्जना गरेको देखिन्छ।
दक्षिण तथा मध्य एसियाली मामिलाका लागि जो बाइडन प्रशासनका सहायक मन्त्री रहेका लुले आफ्नो कार्यकाल सकिनुअघि नेपाल, भारत र श्रीलङ्काको भ्रमण गरेका थिए। दुईदिने नेपाल भ्रमण सम्पन्न गरी सोमबार राति अमेरिका फर्केका लुले बीआरआई सम्झौतामा पारदर्शिताको अपेक्षा गर्दै नेपालको स्वतन्त्रता र समावेशी कूटनीतिक सम्बन्धको वकालत गरेका छन्।
